اصطلاحات جامع ارز دیجیتال/ قسمت اول اصطلاحات پایه ارز دیجیتال

مقدمه

ارزهای دیجیتال، دنیایی وسیع و پیچیده با اقیانوسی از اصطلاحات، تبادلات و نشانه های بی پایان است . در ابتدا شاید برای تازه وارد ها این اصطلاحات ترسناک به نظر بیاید؛ اما با مطالعه این مقاله از ارزهشت به سادگی می‌توانید اصول اولیه را درک کنید. در ادامه با راهنمای جامع از اصطلاحات ارز دیجیتال آشنا خواهید شد.

اصطلاحات پایه ارز دیجیتال

اصطلاحات ارز‌ دیجیتال را می‌توان به چندین دسته مختلف تقسیم کرد؛ که در ابتدا به اصطلاحات پایه ارز دیجیتال پرداختیم. بنابراین برای درک بیشتر این دنیا، شما را با ابتدایی ترین و پایه ای ترین مفاهیم اصطلاحات ارز دیجیتال آشنا خواهیم کرد.

رمزارز (Cryptocurrency)

نوعی ارز دیجیتال است که برای تراکنش های مالی از تکنولوژی رمزنگاری پیروی می‌کند. یعنی هر فرد دارای کد های بسیار پیجیده ریاضی است که هویت افراد را مخفی نگه داشته و برای معاملات امن از آن استفاده می‌شود.

رمز نگاری (Cryptography)

کد های بسیار پیجیده ریاضی است که برای امنیت و محافظت از اطلاعات و ارتباطات استفاده می‌شود. از این تکنولوژی برای امنیت کیف پول ها، ماینر ها و امضای دیجیتال استفاده می‌شود.

بلاک (Block)

واحد اصلی تشکیل دهنده بلاکچین بلاک ها هستند. در واقع بلاک ها فضایی برای ثبت و ذخیره داده های مربوط به شبکه بوده که به طور دائمی در بلاک‌ها ذخیره شده و امکان حذف یا تغییر را ندارند.
بلاک ها به صورت زنجیر وار اطلاعات را در خود ذخیره می‌کنند.

ارتفاع بلاک (Block Hight)

سایز و اندازه بلاک‌ها که به صورت عدد نمایش داده می‌شود؛ ارتفاع بلاک می‌گوییم. در واقع ارتفاع بلاک، آدرسی است که بلوک ها را با آن پیدا می‌کنند.

جستجوگر بلاک (Block Explorer)

Blockchain Explorer یک ابزار جستجو در بلاکچین است که اطلاعاتی از قبیل قیمت ارز ، حجم تراکنش ها، تعداد تراکنش ها و…. را می‌توان ازاین جستجوگر بدست آورد.

بلاکچین(Blockchain)

بلاکچین مهم ترین اصطلاح ارز دیجیتال است. در واقع به پایگاه داده ای گفته می‌شود که به صورت غیرمتمرکز و زنجیره وار، اطلاعات را در بلاک های خود ذخیره و نگه داری می‌کند.

برای اطلاع از نحوه چگونگی کارکرد بلاکچین‌ها مطالعه این مقاله به شما پیشنهاد می‌شود.

بلاکچین عمومی  (Public Blockchain)

از انواع بلاکچین می‌توان به بلاکچین عمومی اشاره کرد که درآن محدودیت عضویت و دسترسی وجود ندارد. بنابراین تمام عموم می‌توانند از آن استفاده کنند. در ضمن محتویات بلاکچین به طور کاملا شفاف قابل مشاهده است. مانند بلاکچین اتریوم و بیتکوین

بلاکچین خصوصی (Private Blockchain)

برخلاف بلاکچین عمومی، بلاکچین خصوصی به صورت متمرکز است و اداره آن توسط شخص ثالث یا ارگانی خاص انجام می‌شود. در این بلاکچین محدودیت دسترسی به اطلاعات وجود داشته و برای دستیابی به اطلاعات و ثبت نام در این بلاکچین نیازمند تایید مسئول مربوطه هستید.

بلاکچین کنسرسیوم (Consortium Blockchain)

هنگامی که یک یا چند شرکت یا سازمان قصد دارند با هم شراکت کنند و اطلاعات خود را در یک فضا به اشتراک بگذارند؛ می‌تواند از بلاکچین کنسرسیوم استفاده کنند. این بلاکچین یک فضای اشتراکی به وجود آورده که می‌توان به راحتی و با امنیت کامل اطلاعات را بین شرکت‌ها به اشتراک بگذارند.

بلاکچین هیبرد (Hybrid Blockchain)

این بلاکچین با استفاده از مزایای دو بلاکچین، خصوصی و عمومی به وجود آمده است. به طور کلی ترکیبی از بلاکچین عمومی و بلاکچین تخصصی است. ورود در این بلاکچین برای تمام افراد امکان پذیر نیست بلکه اجازه عضویت و میزان اجازه فعالیت باید توسط بلاکچین تایید شود.

پروژه  لایه صفر بلاکچین (Layer zero)

همانطور که مشخص است پایین ترین لایه در بلاکچین لایه صفر یا لایه بنیادی است. به عنوان لایه انتقال دهنده عمل و زیر ساخت های لازم برای شروع وفعالیت را فراهم می‌کند. لایه صفر امکان ارتباط درون شبکه ای یعنی بین بلاک چین ها را ایجاد می‌کند. همچنین برای پشتیبانی از ارز های دیجیتالی مثل بیت کوین و اتریوم نیاز است.

پروژه  لایه اول بلاکچین (Layer-1)

لایه ای است که عملکرد اصلی بلاکچین را حفظ کرده و مسئول نهایی کردن و پردازش تراکنش هاست. سه ویژگی اصلی در لایه سوم امنیت، غیر متمرکز بودن، و مقیاس پذیری آن می‌باشد. که بلاکچین ها تمام تلاش خود را می‌کنند که هر سه این ویژگی را با هم داشته باشند.
بلاکچین های نام آشنایی، مثل بیت کوین و اترویم، سولانا جز پروژه لایه یک محسوب می‌شوند. به این لایه، لایه پیاده سازی نیز گفته می‌شود.

پروژه لایه دوم بلاکچین (Layer-2)

این لایه با هدف رفع سرعت پایین تراکنش ها و افزایش مقیاس پذیری بلاکچین ایجاد شده است. لایه دوم با ایجاد یک پرتوکل اضافی تراکنش ها و عملیات را با حفظ امنیت خارج از زنجیره اصلی انجام می دهد که باعث کاهش هزینه های لازم و ضروری می‌شود. لایه دوم را لایه پوششی هم می‌نامند.

پروژه لایه سوم بلاکچین (Layer-3)

پروژه های لایه سوم، پروژه ای است که برای تعامل با کاربر ایجاده شده است که کاربر مستقیم با آن در تماس بوده و از این لایه خدمات دریافت می‌کند.
به طور کلی  این لایه برنامه هایی غیر متمرکزی هستند که ما با آنها تعامل داریم. مثل صرافی، کیف پول، اپلیکیشن های پرداخت بلاکچینی همه جز لایه سوم بلاکچین هستند.

بازی های بلاکچینی

همانطور که از اسمش پیداست بازی هایی هستند که از فناوری و ویژگی های بلاکچین استفاده می‌کنند. و تمام دارایی ها و قسمت های مختلف بازی بر روی بلکچین ایجاد شده است که می‌توان با دارایی و ارز های دیجیتال خود معامله و همچنین خرید و فروش در بازی انجام دهید. در این بازی ها شما از هنگام ورود به تا بردن و گرفتن پاداش و رفتن به مرحله بعدی باید از ارز های دیجیتال استفاده کنید. همچنین از این بازی ها می‌توانید کسب درآمد نیز داشته باشید.

پل بلاکچین (BLOCKCHAIN BRIDGE)

پل های بلاکچین نرم افزارهایی هستند که انتقال توکن ها و یا داده ها را بین دو شبکه بلاکچین  فراهم می‌کنند. در ضمن می‌توانند به طور همزمان از مزایای هر دو شبکه بلاکچین استفاده کنند.

وایت پیپر (Whitepaper)

وایت پیپر گزارشی است که در آن توسعه دهندگان به بیان جزئیات طرح پروژه ارز دیجیتال خود و تکنولوژی به کار برده شده می‌پردازند. مهم ترین بخش وایت پیپر در مورد اهداف پروژه و حل مشکلات پروژه است. در این بخش، تیم با معرفی مشکل موجود و تکنولوژی خود، راه‌ حل ارائه شده برای حل مشکل را توضیح می‌دهد.
در حقیقت یک وایت پیپر خوب شامل نقشه راه پروژه، اطلاعات اقتصادی مربوط به توکن یا کوین پروژه، تیم مدیریتی و سرمایه‌گذاران پروژه است.

همتا به همتا (Peer 2 Peer)

در شبکه همتا به همتا دو یا چند کامپیوتر، خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال به صورت غیر متمرکز بدون اینکه شخص سومی به عنوان واسطه مورد استفاده قرار گیرد، با یکدیگر در ارتباط هستند.

پلتفرم های قرار داد هوشمند (Smart Contract)

قراردادهوشمند یک کد برنامه نویسی با زبان سالیدیتی نوشته شده است که روی شبکه بلاکچین ذخیره و اجرا می‌شود. که غیر قابل تغییر و حذف است. در نتیجه بلاکچینی که قابلیت ساخت قرارداد هوشمند درآن وجود دارد پلتفرم قراردادهای هوشمند می‌نامند.

مارکت کپ (market cap)

مارکت کپ مخفف market capitalization به معنی مجموع سرمایه بازار است. در اصطلاح عامیانه ارزش کل بازار یا ارزش بازار هم گفته می‌شود. در نهایت مجموع قیمت کل توکن های در حال گردش را مارکت کپ می‌گویند.

دیفای (Defi)

دیفای مخفف (Decentralized Finance) امور مالی غیر متمرکز است. در کل به معنی، حذف واسطه ها و شخص ثالث از مجموعه خدماتی، پلتفرم ها و پروژه هایی است که از بلاکچین استفاده می‌کنند.

 برای اطلاعات بیشتر مطالعه مقاله اسمارت دیفای به شما پیشنهاد می‌شود.

کشت سود  (Yield Farming)

کشت سود در پلتفرم دیفای به این معناست که کاربران می‌توانند توکن های ارز دیجیتال خود را به عنوان وام در اختیار دیگر کابران متقاضی وام قرار بدهند و از سود وام کسب درآمد داشته باشند.

صرافی (Exchange)

صرافی در معنای لغوی به داد و ستد انواع مختلفی از پول گفته می‌شود؛ که به خرید و فروش ارزهای خارجی و یا ارزهای دیجیتال و یا طلا و نقره مشغول فعالیت هستند.

متاورس (Metaverse)

از لحاظ لغوی به معنی فراتر از جهان یا جهان برتر است. متاورس را می‌توان یک دنیای مجازی در نظر گرفت که کاربران در آن دیگر نیازی به حضور فیزیکی ندارند و می‌تواند کارهای روزمره خود را به صورت مجازی و از راه دور، اما واقعی انجام دهند. یکی از جذاب ترین اصطلاحات ارز دیجیتال، متاورس است.

صرافی غیر متمرکز (DEX)

DEX مخفف (Decentralized Exchange) به معنی صرافی غیر متمرکز است. این صرافی این امکان را برای کاربران خود فراهم می‌کند که با استفاده ازفناوری قرارداد هوشمند، بدون اجازه هیچ شخص ثالثی و همچنین  دخالت هیچ ارگانی به معامله و سرمایه گذاری بپردازند.

ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)

ارز دیجیتال ملی مخصوص هر کشور است که از فناوری بلاکچین استفاده می‌کند. در واقع توکن مخصوص بانک مرکزی هر کشور را می‌گویند که برای خدمات خود قابل استفاده است؛ یعنی می‌توان از این توکن برای پرداخت ها، نقل و انتقالات نیز استفاده کرد. ارز دیجیتال بانک مرکزی مثل پول فیات نیست؛ بلکه  نقش مکمل پول فیات را دارد.

دائو (DAO)

DAO مخفف (Decentralised Autonomus Organization) است. به معنی سازمان خودگردان غیر متمرکز می باشد. دائو از چندین قرارداد هوشمند در بستر بلاکچین، تعریف شده است. در واقع وظیفه مدیریت پروژه ارز های دیجیتال به صورت غیر متمرکز رادارد. به این صورت که، دارندگان توکن و سهام داران یک شبکه برنامه ای برای پروژ بلاکچین پیشنهاد داده و دیگر سهامداران به آن رای می‌دهند.در نتیجه برنامه ای که 50 درصد رای سهامداران را به خود جذب کند به عنوان برنامه آینده شبکه بلاکچین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وب 3 (web3)

نوعی اینترنت غیرمتمرکز در بستر بلاکچین است به این صورت که مالکیت داده ها و اطلاعاتت بدون هیچ واسطه ای در دست کاربران است.

تحمل خطای بیزینسی (BFT)

BFT مخفف (Byzantine Fault Tolerance) به معنای تحمل خطای بیزینسی است. به قدرت و توانایی یک شبکه کامپیوتری توزیع، گفته می‌شود که در برابر شکست هایی نظیرشکست در توافق، شکست در اعتبارسنجی و تایید، شکست در تایید داده ها مقاومت می‌کند. به عبارتی اگر گره ها از کار بیافتد یا درست عمل نکند؛ خطای بیزنسی با راه حل هایی که دارد ادامه می‌دهد.

حمله (dos)

حمله ای است که هکر ها در آن با ارسال پیام های مخرب در شبکه، ظرفیت کاری سیستم را اشغال می‌کنند تا سیستم توان پاسخ گویی کاربران واقعی شبکه خود را نداشته باشند. که راه حل این مشکل در بلاکچین استفاده از الگوریتم اجماع  است. در این الگوریتم، هکر ها برای اینکه بتواند به سیستم دسترسی داشته باشند باید تقریبا نصف گره ها را هک کنند که این بسیار زمانبر و پر هزینه است.

حمله 51 درصد (Attack51)

یک موقعیت فرضی که در آن بیش از نیمی از قدرت محاسباتی از جمله تایید و تراکنش در شبکه بلاکچین توسط کاربران شبکه کنترل می‌شود. این موقعیت در بلاکچین های با الگوریتم اثبات کار، باید 51 درصد از توان پردازشی کل شبکه جمع آوری شود و در بلاکچین ها با الگوریتم اثبات سهام باید 51 درصد توکن های بلاکچین را در اختیار داشته باشد تا بتواند قدرت داشته باشد. بنابراین در صورتی که 51 درصد از کاربران شبکه بتواند قدرت را در دست بگیرند؛ به آنها اجازه داده می‌شود تا با قدرتی که دارند هر تراکنشی که می‌خواهند تأیید کنند.
این قدرت به آنها اجازه می دهد تا از تکمیل تراکنش های تایید شده توسط سایر کاربران جلوگیری کنند و باعث تاثیرات منفی از جمله متوقف کردن استخراج یا خرج کردن دو برابر سکه ها و توکن ها و در نهایت تغییر و دست کاری در تراکنش شوند.

اوراکل (oracle)

اوراکل ها ، واسط امن در دنیای ارز دیجیتال شناخته شده است؛ زیرا ارتباط بین قرارداد هوشمند یا بلاکچین با داده های خارج از بلاکچین رابرقرار می‌کند و اطلاعات مورد نیاز بلاکچین را با اجرای پرسش و جو در آخیار آنها قرار می‌دهد.

نهنگ ها (Whale)

نهنگ‌ می‌تواند یک فرد ثروتمند، نهاد یا سازمانی باشد که با میزان ارزی که در اختیارش است، توانایی آن را دارد که به راحتی در بازار رمز ارز، به نفع خود نوساناتی را ایجاد کنند.

برای دانستن اطلاعات کامل و دقیق از نهنگ های بازار کریپتوکارنسی مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود.

کیسه یا توبره (Bag)

اصطلاحی است که به افرادی گفته می‌شود که مقدار زیادی از ارز دیجیتال را در اختیار دارند به اصطلاح گفته می‌شود یک کیسه از آن ارز را دارند.

قوی سیاه (Black Swan)

یک رویداد بسیار غیر منتظره و غیر قابل پیش بینی است که با تاثیر شدی بر قیمت دارایی همراه است. مثل قطعی اینترنت که نمونه ای از قوی سیاه در بازار کریپتوکارنسی در سال 2022 بود.

فیات (Fiat Currency)

معنی فیات در لغت “بگذارید انجام بشود” یا “باید بشود” است. از این ارز، به پول بی پشتوانه یا پول حکمی هم یاد می‌شود. در نهایت فیات واحد پولی هر کشور است که پشتوانه از قبیل طلا و نقره ندارد و الهام گرفته از اقدامات چاپ و تکثیر است.

فاست (Faucet)

فاست در لغت به معنی شیرآب است و در دنیای کریپتوکارنسی به معنی بدست آوردن ارزهای دیجیتال رایگان می‌باشد.  در واقع سایت هایی هستند که شما در ازای بازدید هر دقیقه یا ثانیه ارز دیجیتال دریافت می‌کنید. اما از این جهت به آن شیر آب می‌گویند زیرا مانند چکه قطره آب زمان می‌برد تا ارز دیجیتال به دست شما برسد. از این رو به آن درآمد قطره ای از ارز دیجیتال گفته می‌شود.

دیوار خرید(Buy wall)

به حجم بسیار بالای سفارش خرید یا جمع شدن سفارشات خرید در یک قیمت خاص در بازار های کریپتوکارنسی، دیوار خرید گفته می‌شود. در دیوار خرید حجم سفارشات اینقدر بالاست که می‌تواند باعث افزایش قیمت رمز ارز شود.

دیوار فروش (Sell wall)

سفارش خیلی بزرگ فروش یا جمع شدن سفارشات فروش در یک قیمت خاص در بازار، دیوار فروش گفته می‌شود که در نقطه مقابل دیوار خرید است و باعث کاهش قیمت ارز دیجیتال مربوطه می‌شود.

دفتر توزیع شده (DLT)

DLT مخفف (Distributed Ledger Technology) است که می‌توان از آن به عنوان یک پایگاه داده و مخزن اطلاعات یاد کرد. این اطلاعات بین چندین گره یا نود که دستگاه های محاسباتی بلاکچین هستند به روز رسانی و نگه دار می‌شوند.

فورک (Fork)

فورک به معنی انشعاب است که در صورت نارضایتی کاربران و عدم توافق آنها ایجاد می‌شود. به طور تخصصی تر در علم کامپیوتر تغییر کدهای منبع باز یک شبکه به منظور رشد و توسعه آن گفته می‌شود یا به عبارتی فورک به معنی بروز رسانی یا ایجاد بلاک چین جدید می‌باشد.

هارد فورک (Hard Fork)

هارد فورک زمانی ایجاد می‌شود که بین کاربران شبکه، اختلاف نظر شدیدی  از قبیل امنیت شبکه، سرعت و انتقال و .. باشد. با این وجود شبکه نیازمند تغییرات اساسی و بروز رسانی کاملی باشد که با نسخه قبلی اصلا سازگار نیست. بنابراین در صورت ایجاد هارد فورک باید تمام کاربران نرم افزار را بروزرسانی کنند؛ در غیر این صورت از شبکه برای همیشه جدا خواهند شد.

سافت فودک  (Soft Fork)

هنگامی که در شبکه تغییرات جزئی ایجاد می‌شود، سافت ورک یا به عبارتی انشعاب نرم رخ می‌دهد. در واقع کاربران در سافت فورک اگر نرم افزار را بروزرسانی نکند باز هم کارهایی از قبیل اعتبارسنجی یا تایید تراکنش ها می‌توانند بپردازند اما برای ایجاد بلوک در شبکه به مشکل خواهند خورد.

ایردراپ (Airdrop)

رویدادی که در آن یک پروژه بلاکچین توکن ها یا سکه های رایگان را در جامعه توزیع می کند. این کار برای افزایش محبوبیت و تشویق مخاطب برای سرمایه گذاری درآن بلاکچین، انجام می‌شود.

 جمع بندی

در این مقاله با اصطلاحات اولیه بازار ارز های دیجیتال آشنا شدید. اصطلاحاتی که برای ورود به این دنیای هیجان انگیز، باید به طور کامل بدانید؛ مخصوصا برای تازه ورود ها و افراد مبتدی .
در ادامه و قسمت های بعدی “اصطلاحات جامع ارز های دیجیتال” به اصطلاحات ارز دیجیتال مربوط ترید و سرمایه گذاری ، اصطلاحات ارزدیجیتال مربوط به استخراج، اصطلاحات ارز دیجیتال مربوط به توکن ها و اصطلاحات ارز دیجیتال مربوط به تراکنش در بازار کریپتوکارنسی خواهیم پرداخت.