بازار ارزهای دیجیتال بازاری است مملو از نوسانت غیر قابل پیش بینی. همه رمرز ارزها از بیت کوین که مهمترین است تا شب کوین‌ها همگی دارای این نوسانات اند. این امر بازار ارزهای دیجیتال را به یکی از پر ریسک‌ترین بازارهای مالی تبدیل کرده است. یکی از این ریسک‌ها که اغلب در بازار مارجین و فیوچرز شاهد آن هستیم، لیکوئید یا از دست دادن موجودی است. لیکوئید یکی از اصطلاحات و مفاهیم بسیار مهم محسوب می‌شود و آشنایی با آن کمک می‌کند تا در برخی از موارد بتوانید از این اتفاق جلوگیری کنید. ما در این مطلب از ارز هشت به سوال پاسخ می‌دهیم لیکوئید چیست و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد.
لیکوئید شدن یعنی چه؟
لیکوئید همان طور که در مقدمه مطلب گفتیم یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال است که کسب اطلاعات درباره آن برای هر تریدری مهم است. در بازار کریپتو اصطلاح لیکوئید شدن به حسابی اطلاق می‌شود که طی آن به اجبار (به دلیل ضرر) یک موقعیت معاملاتی بسته می‌شود.
در معاملات فیوچرز لیکوئید زمانی اتفاق می‌افتد که در یک معامله اهرم یا همان لوریج نسبت به حاشیه سود در نظر گرفته شده کاهش بسیار زیادی پیدا کند. قطعا در این صورت تریدر متضرر می‌شود. در چنین شرایطی به دلیل سقوط بازار صرافی به صورت خودکار اقدام به بستن معامله مد نظر می‌کند. این عمل بدون شک سرمایه تریدر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، حتی گاهی امکان دارد این مبلغ کل موجودی باشد و سرمایه شخص به کل صفر شود.
بنابراین لیکوئید صرفا صفر شدن موجودی نیست و آن را می‌توان به دو دسته لیکوئید جزئی و لیکوئید کلی تقسیم‌بندی کرد.
لیکوئید جزئی: کمک می‌کند سرمایه گذار کل سرمایه خود را از دست ندهد و معامله در سریع‌ترین زمان ممکن حین سقوط بازار بسته می‌شودو
لیکویید کلی: در این مورد تریدر کل سرمایه خود را از دست می‌دهد و بازار اغلب سقوط شدیدی را تجربه می‌کند.
بررسی مفاهیم مختلف لیکوئید شدن نقدینگی در رمز ارزها
۱. لیکوئید بودن یک رمزارز:
لیکویید بودن یک رمزارز (نقدینگی در رمزارزها) در واقع یک معیار برای سنجش سهولت تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر است، همچون تبدیل ارز دیجیتال به ارز فیات (پول نقد)، بدون تأثیر بر قیمت آن ارز دیجیتال. به عبارت دیگر، نقدینگی در رمزارزها نشان‌دهنده سرعت خرید و فروش در بازار رمزارزها است؛ در نتیجه، اگر نقدینگی در حالت بالا باشد، معامله‌گر می‌تواند به راحتی ارزهای دیجیتال خود را به پول نقد تبدیل کند بدون نگرانی از افزایش یا کاهش قیمت. برعکس، زمانی که نقدینگی کم است، تبدیل دارایی رمزارز به سرعت به پول نقد یا رمزارز دیگر ممکن نیست، و حتی اگر امکان تبدیل وجود داشته باشد، ممکن است تأثیراتی بر روی قیمت داشته باشد. در وضعیت کنونی بازار، برخی از ارزهای پایدار (استیبل‌کوین‌ها) و حتی بیت‌کوین به عنوان ارزهای لیکوئید شناخته می‌شوند.
۲. لیکوئید بودن صرافی رمزارز:
برای تشخیص لیکوئید بودن یک صرافی، می‌توان از معیارهایی مانند ارزش سرمایه و عمق بازار صرافی، اعتبار آن، و توانایی سریع تمین نقدینگی مورد نیاز تریدرها اشاره کرد. صرافی‌های لیکوئید طبیعتا اعتبار بیشتری در بین تریدرها دارند؛ چرا که سرعت معامله و دادوستد رمزارزها در این دسته از صرافی‌ها بسیار بیشتر از صرافی‌های غیر لیکوئیدی است.
۳. لیکویید شدن کاربر در صرافی ارز دیجیتال:
این حالت به معنای از دست دادن اصل سرمایه توسط کاربر است و در نتیجه معاملات مارجین و فیوچرز اتفاق می‌افتد. در این حالت، کاربر از صرافی وام می‌گیرد و به دلیل تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های نادرست، بخشی یا حتی کل سرمایه خود را در معامله از دست می‌دهد و صرافی دارایی کاربر را به حساب خود منتقل می‌کند.
نقش معاملات مارجین و فیوچر در لیکویید شدن
همانطور که قبلا گفتیم، لیکویید شدن برای همه اتفاق نمی‌افتد، تنها برای معامله‌گرانی که وارد بازارهای مارجین(Margin) یا فیوچر(Futures) می‌شوند و با اهرم(Leverage) معامله می‌کنند، ریسک از دست رفتن کل سرمایه‌شان وجود دارد. سوالی که به وجود می‌آید درباره‌ی ماهیت این دوبازار و چیستی اهرم است.
معاملات مارجین (Margins Trading):
وضعیتی را تصور کنید که درآن شما سرمایه کافی برای ورود به موقعیت یک معامله را ندارید. در این حالت صرافی برای شما شرایطی را فراهم می‌کند که میتوانید میزان سرمایه‌ای را که احتیاج دارید از آن قرض بگیرید اما با یکسری شروط:
- کارمزد صرافی از کل سرمایه حساب می‌شود (میزان وام و دارایی خودتان)
- تنها زمانی میتوانید از حساب خود برداشت داشته‌باشید که ضرر شما از کل دارایی اولیه‌تان بیشتر نشود.
- اجازه خروج پولی که وام گرفتید را از حساب صرافی در معاملات مارجین ندارید.
به این نوع معامله مارجین می‌گویند، برای مثال: اگر شما با داشتن سرمایه اولیه ۲۰۰۰ دلار بخواهید با استفاده از معاملات مارجین یک موقعیت ۶۰۰۰ دلاری باز کنید. در این حالت شما باید ۴۰۰۰ دلار از صرافی وام بگیرید و در واقع با داشتن ⅓ مبلغ ترید وارد معامله خواهید شد (برای سهولت محاسبات کارمزد صرافی را اعمال نکردیم). در این حالت شما از اهرم ۳ برابری استفاده کرده‌اید تا بتوانید وارد این پوزیشن معاملاتی بشوید. شما در اینجا میتوانید به اندازه ۲۰۰۰ دلاری که وارد صرافی کردید یعنی یک سوم مبلغ ترید، ضرر کنید.
اگر حد ضرر شما بیش از ۳۴ درصد ارزش سهمی که خریدید شود، شما میزان ضررتان در معامله از دارایی اولیه‌تان بیشتر خواهد شد پس به نقطه ذوب یا همان لیکویید شدن نزدیک می‌شوید در این وضعیت صرافی حساب شما را بعد از کسر کارمزد خود و مبلغی که وام داده بود، صفر خواهدکرد.
اگرچه اکثر صرافی‌ها قبل از رسیدن به حد آستانه ضرر به شما اطلاع می‌دهند که با افزایش سهم اولیه خود در معامله از این اتفاق ناگوار جلوگیری کنید اما در صورت‌عدم تمایل شما، حساب به صورت خودکار بسته می‌شود.
معاملات فیوچرز (Futures Trading)
ذات انسان طماع است، اگر در معاملات مارجین شما تا اهرم ۱۰ برابری به عنوان ابزار ارزدیجیتال می‌توانستید استفاده کنید، معاملات فیوچرز به شما امکان ۵۰ یا حتی ۱۰۰ برابر کردن سود در معامله را می‌دهد. در کل ماهیت معاملات مارجین و فیوچر بسیار شبیه هم است اما تفاوت‌هایی نیز دارند.
در معاملات فیوچرز شما بر سر معامله رمزارزها وارد ترید نمی‌شوید بلکه تقریبا چیزی شبیه شرط بستن روی آینده یک ارز است. به طور دقیق‌تر شما در معامله فیوچر به جای رد و بدل کردن دارایی‌ها، قراردادهایی مبنی بر تغییر قیمت دارایی‌ها را معامله خواهید کرد. اما در کل در هر دو نوع از این مبادلات شما مقداری از سرمایه برای ورود به پوزیشن معاملاتی را از صرافی قرض می‌گیرید.
حتی نوع دیگری از مبادلات فیوچر وجود دارد که شما در آن تاریخ انقضای مشخصی برای انتهای قرارداد ندارید. در مبادلات Perpetual کاربران روی قیمت آینده یک رمز ارز شرط می‌بندند و تا زمانیکه لیکویید نشدند، می‌توانند تصمیم بر ادامه ترید یا بستن پوزیشن معامله خود بگیرند.
آیا خطر لیکویید شدن برای همه تریدرها وجود دارد؟
اکثر معامله‌گران در بازارهای اسپات (Spot) در حال معامله هستند که در آنجا، شما از اهرم استفاده نمی‌کنید بنابراین ریسک معامله کمتری نیز دارید، همینطور هیچوقت لیکویید نخواهید شد. شما در این معاملات به صورت مستقیم مالک دارایی خود هستید یعنی با پرداخت هزینه‌ی توکن‌های ارز دیجیتال میتوانید آن‌ها را مبادله کنید. در معامله اسپات تعداد کوین‌های خریداری شده توسط شما ثابت است و تنها ارزش آن‌هاست که با تغییر قیمت ارز دیجیتال، زیاد یا کم می‌شود.
-
چرا لیکویید می‌شویم؟
شاید به این فکر کنید که استفاده از اهرم در معاملات مارجین و فیوچر به منظور افزایش سود و محدود کردن دامنه نوسان خود، کار عاقلانه‌ای نیست اما باید بدانید که خیلی از افراد با همین روش معاملات سودهای کلانی بدست آورند. با رعایت یکسری از نکات در بازار و مدیریت سرمایه خود میتوانید از لیکویید شدن جلوگیری کنید.
-
به حد سود و ضرر پایبند بمانید:
یک معامله‌گر حرفه‌ای در آغاز برای پوزیشن‌های خود حد سود و ضرری را با یکی از ابزارها (Take Profit، Stop Lossیا نسبت ریسک به ریوارد) مشخص می‌کند و با وفادار ماندن به آن، به موقع از بازار خارج می‌شود و خطر لیکویید شدن را کاهش می‌دهد.
-
برای شروع فعالیت از سرمایه کم شروع کنید:
در حالتی‌که برای اولین بار است می‌خواهید وارد پوزیشنی از معاملات مارجین یا فیوچر با لوریج شوید در میان گذاشتن سرمایه کم برای شروع کار باعث می‌شود تا زمان حرفه‌ای شدن شما در صورتی که لیکویید شوید، ضرر کمتری را متحمل شوید.
-
از اهرم زیر ۵ استفاده کنید:
هیچکس از سود زیاد بدش نمی‌آید، ولی شما با انتخاب اهرم‌های بالای ۵ دامنه نوسان خود را به قدری محدود می‌کنید که با کوچکترین کاهش یا افزایش در قیمت کوین مورد نظر، لیکویید شوید. بنابراین در شروع کار اگر دانش و آگاهی کافی از بازارهای ارزدیجیتال دارید بهتر است که وارد معاملات با لوریج کم شوید.
-
با استراتژی معامله کنید:
اشتباه بسیاری از کسانی‌که وارد بازار کریپتو می‌شوند نداشتن برنامه مشخص برای معاملات است. استراژی معاملاتی مانند یک نقشه راه به شما کمک می‌کند که نه تنها نقاط بهینه ورود و خروج به بازار را متوجه شوید بلکه در صدد رفع نواقص گذشته خود در معامله برآیید. با بهتر شدن کار شما ریسک معاملاتتان پایین خواهدآمد.
-
هیجان زده عمل نکنید:
میزان بالای نوسانات رمز ارزها به طور مکرر باعث می‌شود تا اخبار مربوط به آن‌ها بین کاربران بچرخد. به همین دلیل ممکن است باعث حرکت شتاب زده‌ای از شما در بازار شود. داشتن استراتژی معاملاتی با احتمال برد بالای ۵۰٪ و پایبند بودن به آن در این شرایط بسیار به شما برای لیکویید نشدن کمک خواهد کرد.
-
اطلاعات معامله در صرافی را بخوانید:
یکی از مهمترین اطلاعاتی که شما برای شروع معامله باید بدانید اطلاع از کارمزد صرافی و نحوه لیکویید شدن حساب در آن جا است، عدم آگاهی از این موارد می‌تواند باعث از دست رفتن کل سرمایه شما شود.
-
از معاملات اسپات استفاده کنید:
سود حاصل از معاملات مارجین و فیوچر بسیار اغواکننده‌است اما باید این را بدانید برای حضور همیشگی در این بازار احتیاج دارید که در درجه اول سرمایه خود را حفظ کنید. بنابراین شروع کار در معاملات اسپات و صبوری تا به دست آوردن دانش و آگاهی لازم برای ورود به معاملات اهرم دار، ضروری است.
لیکوبید شدن چگونه اتفاق می افتد؟
سوال کاربر این است، لیکویید شدن چه زمانی اتفاق می افتد؟. در واقع هر زمان که صرافی و یا کارگزار یک موقعیت معاملاتی را ببندد در واقع liquidation اتفاق می افتد. چرا که معامله گر دیگر تسلطی بر معامله ندارد و نمی تواند الزامات مارجین را رعایت کند. به عبارت دیگر زمانی که موقعیت یک معامله و مارجین به پایین تر از حدی که با صرافی توافق کرده است برسد، پوزیشن معامله بسته خواهد شد.
زمانی که یک اهرم معاملاتی به آستانه لیکوئید شدن نزدیک شود یا کال مارجین خواهید شد و یا بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهید. اگر حاشیه قیمت سود خود را افزایش دهید، کال مارجین شدن دیر تر اتفاق می‌افتد اما این مسئله ریسک معاملات را افزایش می‌دهد.
لیکوئید قیمتی چیست؟
لیکوئید قیمتی در واقع همان محدوده‌ای است که در آن موقعیت‌های اهرمی شما به صورت خودکار بسته می‌شوند. چند عاملی که بر این آستانه قیمتی اثر گذار اند، عبارت‌اند از: اهرم مورد استفاده، نرخ حاشیه قیمت گذاری، قیمت ارز دیجیتال و همچنین موجودی و مانده حساب. در صرافی‌های ارز دیجیتال قیمت لیکوئید شدن را خود برای شما محاسبه می‌کنند و این قیمت می‌تواند میانگینی از چندین صرافی دیگر باشد.
زمانی که قیمت ارز دیجیتال در آستانه لیکوئیدی است، فرآیند لیکوئیدیشن آغاز می‌شود. بنابراین مهم است که با توجه به تغییرات دائمی ارزهای دیجیتال همیشه از اخبار مطلع باشید، تحلیل کنید و همه چیز را مد نظر داشته باشید تا از این امر دور بمانید. اگر به این صورت عمل نکنید امکان اینکه قسمتی و یا همه دارایی خود را از دست بدهید بسیار زیاد است.
کلام آخر؛ لیکوئید شدن از آنچه که فکر می‌کنید به شما نزدیک تر است!
بازار کریپتوکارنسی بازاری پر از موقعیت های درآمد زا است. متاسفانه ناآشنایی با این بازار به دلیل در ارتباط بودن با سرمایه واقعی افراد (البته به دلیل اشتباهات شخصی) مشکلاتی را در پی دارد که یکی از این موارد لیکویید شدن تریدر است. برخی از افراد مبتدی که درباره همه اصطلاحات و نحوه فعالیت در بازار آشنایی ندارند، فکر می‌کنند فقط با خرید بیت کوین و یا فروش آن (یا هر ارز دیجیتال دیگر) می‌توانند به ثروت های کلان برسند. در صورتی که اینطور نیست…. چرا که نداشتن اطلاعات کافی در این بازار می‌توانند خسارت های بسیاری را به همراه داشته باشد.
بنابراین برای دراما ماندن از مشکلاتی همچون کال مارجین و لیکوئید شدن، پیش از ورود به بازار حتما داشن کافی را به دست آورید. در این زمینه ما آموزش های زیادی را در وبلاگ ارز هشت در اختیار شما قرار داده ایم که با استفاده از آن ها میتوانید به کسب سود از این بازار بپردازید.
پاسخ به سوالات متداول کاربران:
لیکویید شدن چیست؟
لیکویید شدن به معنای تبدیل یک دارایی به نقدینگی سریع و آسان است. در اصطلاح مالی، این اصطلاح به تبدیل دارایی به پول نقد یا دارایی‌های قابل انتقال اشاره دارد.
چه عواملی باعث لیکویید شدن می‌شوند؟
عوامل مختلفی می‌توانند باعث لیکویید شدن شوند، از جمله نیاز به پول نقد فوری، نوسانات شدید در بازارها، یا وضعیت اقتصادی و مالی نامطمئن.
