اگر شما هم پروژههای مختلفی از بلاکچین را بررسی کنید، احتمال دارد که با اصطلاح فورک مواجه شوید. فورک کردن در بلاکچین در واقع به معنای انجام دادن تغییراتی در شبکه است. FORKها را نیز میتوان به دو دسته اصلی هارد فورک (Hard Fork) و سافت فورک (Soft Fork) تقسیمبندی کرد. در ادامه این نوشتار از ارز هشت تمام مسائل پیرامون این اصطلاح از صنعت بلاکچین را بررسی خواهیم کرد. همچنین این موضوع را هم خواهیم گفت که فورک در شبکه چرا اتفاق میافتد و چه تاثیری بر بازار دارد؟
فورک چیست؟
فورک در ارز دیجیتال وقتی اتفاق میافتد که جامعه کریپتو تصمیم به ایجاد تغییراتی در پروتکل بلاکچین بگیرد. البته فورکها تنها مربوط به بلاکچین نیستند و در واقع آنها یکی اصطلاحات تخصصی و رایج در برنامهنویسی و توسعه نرمافزار نیز هستند. در ابتدا بسیاری از ارزها پس از بیت کوین، با فورک کردن بلاکچین این ارز ایجاد شدند. به طور کلی باید بدانید فورکها الگوهای مشابه به هم دارند، اما هر یک فورک دارای خروجی متفاوت و منحصر به فردی است. در ادامه انواع فورک در بلاکچین را بررسی میکنیم:
سافت فورک (Soft Fork):
فورک نرم یا همان سافت فورکها ابزاری هستند برای ایجاد در پروتکل نرم افزاری. از این نوع فورک تنها میتوان برای نامعتبر ساختن بلوکهای تراکنشهای قبلی استفاده کرد. به طور کلی از سافت فورکها برای ایجاد تغییر در ویژگیهای ظاهری و عملکردی مربوط به بلاکچین استفاده میشود و آنها توانایی ایجاد تغییر در زیر ساختهای سیستم را ندارند. با اجرای سافت فورک، قوانین جدید به اجرا در میآیند و همان زنجیره قبلی به فعالیت خود ادامه میدهد. البته با این تغییرات ماینرها میتوانند با قوانین جدید زنجیره را تطبیق دهند و کار خود را ادامه دهند. SOFT FORK را میتوان آپدیت نرم افزاری مطابق با نسخه قدیمی شبکه نیز دانست.
بررسی دقیق تر مفهوم سافت فورک:
انواع تراکنش جدید را اغلب میتوان به صورت SOFT FORK به شبکه اضافه کرد. این فرآیند تنها نیازمند این است که شرکت کنندگان (به عنوان مثال فرستنده و گیرنده) و ماینرها نوع تراکنش جدید را درک کنند. این کار با نشان دادن تراکنش جدید به مشتریان قدیمیتر به عنوان یک تراکنش «پرداخت به هر کسی» (به شکل خاص) و وادار کردن ماینرها به موافقت با رد بلوکهای شامل این تراکنشها انجام میشود. (مگر اینکه تراکنش تحت قوانین جدید تایید شود) به این ترتیب هش پرداخت به اسکریپت (P۲SH) به بیت کوین اضافه میشود.
سافت فورکها برای حفظ اجماع به هیچ گرهای نیاز ندارند، زیرا همه بلاکها با قوانین فورک سافت جدید، باز هم از قوانین قدیمی پیروی میکنند؛ بنابراین مشتریان قدیمی آنها را میپذیرند. اگر کاربران به یک کلاینت پس از سافت فورک ارتقا پیدا کنند و به دلایلی اکثر ماینرها به کلاینت پیش از سافت فورک بازگردند، کاربران کلاینت پس از سافت فورک به محض اینکه یک بلوک ایجاد شود که از قوانین جدید مشتریان خود پیروی نکند، اجماع را از بین خواهند برد.
در این راستا هرچه ماینرهای بیشتری قوانین جدید را بپذیرند، شبکه امنیت بیشتری خواهد داشت. اگر ۳ / ۴ ماینر داشته باشید که فورکها را تشخیص دهند، یعنی ۱ / ۴ از بلوکهای ایجاد شده تضمینی برای پیروی از قوانین جدید ندارند. در واقع یک چهارم بلوکها برای گرههای قدیمی که از قوانین جدید آگاه نیستند معتبر خواهند بود، اما توسط گرههای جدید نادیده گرفته خواهند شد. فورکهای نرم در بلاک چینهای بیت کوین و اتریوم مورد استفاده قرار گرفتهاند تا قابلیتهای جدید و ارتقایافتهای را پیادهسازی کنند.
هارد فورک (Hard Fork):
هارد فورک(Hard Fork)عامل ایجاد تغییرات اساسی در پروتکل شبکه است که باعث میشود بلوکها و تراکنشهای نامعتبر قبلی معتبر باشند یا برعکس. یک هارد فورک تمام نودها یا کاربران را ملزم به ارتقا به آخرین نسخه نرمافزار پروتکل میکند. در واقع با ایجاد هارد فورک کاربران باید آخرین نسخه پروتکل را دانلود و از آن استفاده کنند. چرا که نودهایی که با قوانین قبلی کار میکردند دیگر روی ورژن جدید قابل اجرا نیستند. بنابراین اگر نودهای آپدیت شده در پروتکل اجرا شوند قبلیها دیگر نمیتوانند آنها را اعتبارسنجی و تایید کنند.
فورکها ممکن است توسط توسعه دهندگان یا اعضای جامعه کریپتو آغاز شوند که از قابلیتهای ارائه شده توسط بلاک چین موجود ناراضی هستند. آنها همچنین ممکن است به عنوان راهی برای جمع سپاری سرمایه برای پروژههای فن آوری جدید یا ارائه ارز رمزنگاری شده ظاهر شوند. HARDFORK در واقع انشئابی دائمی از نسخه قدیمی بلاکچین است. حالا اگر همه اعضا موافق این تغییر و نسخه جدید نباشند، این مسئله سبب ایجاد دو بلاکچین جدید با استفاده از نسخههای همان نرمافزار میشود!
فورک ها چگونه کار می کنند؟
حالا که به طور کلی درباره فورک در بلاکچین اطلاعات دارید، میخواهیم بررسی کنیم که آنها چگونه کار میکنند.
یک فورک در بلاک چین میتواند در هر پلتفرم مربوط به رمز ارزها – نه تنها بیت کوین – رخ دهد. به این دلیل که بلاک چینها و ارزهای دیجیتال اساسا بدون توجه به اینکه در کدام پلتفرم رمزنگاری قرار دارند، به یک شکل کار میکنند. ممکن است بلوکهای موجود در بلاک چینها را به عنوان کلیدهای رمزنگاری در نظر بگیرید که حافظه را جابه جا میکنند.
خب همانطور که گفتیم FORKها عامل ایجاد تغییر در پروتکل بلاکچیناند و این تغییرات اغلب باعث ایجاد یک توکن جدید میشود. پس این کار را میتوان یک روش جدید برای راه اندازی توکنهای جدید دانست. این یعنی توسعه دهندگان کدهای موجود در شبکه را کپی میکنند و سپس با ایجاد تغییراتی در آنها توکن جدید را ایجاد و آن را لانچ میکنند. برای مثل اگر به پروژه لایت کوین توجه داشته باشید، در مییابید خالق آن ابتدا تغییراتی را ایجاد میکند و سپس مردم با آن تغییر و قوانین هماهنگ میشوند و در نهایت آن را میپذیرند.
تاثیر Hard Fork بر بازار چیست؟
هارد فورکها به دلیل تغییرات عمده، اثرات قابل توجهی را بر بازار میگذارند. به طور کلی پیش بینی این است در زمان اتفاق افتادن فورک نوسانات زیادی در بازار اتفاق افتد. اگر توجه کنید، نهنگها نیز در این دوران فعالیتهای بسیار پر رنگی دارند. برای مثال، تصور کنید یک نهنگ میداند که قرار است HARD FORK اتفاق بیفتد و به تعداد کوینهایی که دارد کوین جدید دریافت میکند. این قضیه به طور قابل توجهی نهنگ را تشویق میکند تا به تعداد کوینهایش بیافزاید. بنابراین تا جای ممکن شروع به خرید میکند.
قطعا این خرید بزرگ میواند قیمت را به صورت مصنوعی و برای مدت محدود افزایش دهد. نهنگها این فعالیت را تا زمان جدا شدن شاخه جدید از شبکه انجام میدهند و به اندازه داراییهایشان کوین جدید دریافت میکنند. بنابراین فورک میتواند تاثیرات قابل توجهی را بر بازار کریپتوکارنسی بگذارد.
جمعبندی
همان طور که در ابتدا گفتیم، فورک یک اصطلاح برنامه نویسی است، اما این اصطلاح تنها در برنامه نویسی بلکه در حوزه بلاکچین هم کاربرد دارد و میتوان ردپای آن را پیدا کرد. در پاین یکبار دیگر این مفهوم را با یکدیگر بررسی میکنیم؛ فورک در کریپتو به این معنا است: اگر زمانی یک پروتکل و یا قانون در بلاکچین به دلایل مختلف دستخوش تغییراتی شود، FORK اتفاق میافتد. حالا فورک میتواند به دو صورت سافت و هارد اتفاق بیوفتد، زمانی که هارد فورک را داریم یعنی تغییرات زیادی ایجاد شده است. اما سافت فورک ها همانند آپدیت عمل میکنند. از نظر شما با توجه به توضیحات این مطلب تا به امروز کدام فورک بیشتر از بقیه سر و صدا به پا کرده است؟ لایت کوین، بیت کوین کش، اتریوم یا موارد دیگر؟!
سوالات متداول
1-فورک در بلاکچین چه مفهومی دارد؟
فورک در بلاکچین یعنی عاملی برای ایجاد تغییرات. این تغییرات میتواند در پروتکل بلاکچین یا قوانین آن اعمال شود.
hard fork چیست؟
هارد فورک یکی از انواع اصلی فورک ها است که سبب می شود شبکه به دو زنجیره مجزا از هم تبدیل شود که این مورد با نسخه قدیمی اش سازگاری ندارد. در واقع با ایجاد hard fork کاربر ملزم به دانلود نسخه آپدیت شده و جدید است که از پروتکل قبلی پشتیبانی نمیکند.
soft fork چیست؟
Soft fork را در واقع میتوان نوعی آپدیت نرم افزاری در بلاکچین یا قوانین آن دانست که با قوانین قبلی سازگار است.