صرافی غیر متمرکز چیست و چگونه کار می‌کند؟ صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) ارز دیجیتال بستری است که می‌توانیم ارزهای دیجیتال مختلف را بدون نیاز به یک نهاد متمرکز و بدون دخالت هیچ شخص ثالثی معامله کنیم. حتما این سوال برایتان پیش آمده است که چطور؟ آیا امکان ثبت سفارش‌ها بدون دفتر کل وجود دارد؟ بله این امکان وجود دارد! اگر درباره صرافی‌های غیر متمرکز ارز دیجیتال اطلاعات کاملی ندارید، این مطلب برای شما است، پس حتما تا پایان این مقاله آموزشی ارز هشت را دنبال کنید، چرا که به تمام سوالات شما درباره اینکه صرافی غیر متمرکز پاسخ داده ایم.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی‌های غیرمتمرکز که اغلب با نام DEX شناخته می‌شوند، پلتفرم‌هایی هستند که به کاربران اجازه می‌دهند بدون نیاز به واسطه یا مرجع مرکزی، ارزهای دیجیتال را مستقیما با یکدیگر مبادله کنند. برخلاف صرافی‌های متمرکز سنتی (CEX) که در آن‌ها سفارش‌ها توسط یک طرف مرکزی بررسی و تایید می‌شوند، صرافی‌های غیر متمرکز از طریق قراردادهای هوشمند در شبکه‌های بلاک چین فعالیت می‌کنند.
بنابراین؛ صرافی غیرمتمرکز (DEX) نوعی صرافی ارز دیجیتال هستند که بدون مرجع یا واسطه فعالیت می‌کند. برخلاف معامله‌های سنتی و متمرکز، که در آن سفارش‌ها باید با هم مطابقت داده شوند و معاملات توسط یک سازمان مرکزی اجرا شوند، DEXها معاملات همتا به همتا را به صورت مستقیم بین کاربران انجام می‌دهند.
ویژگی های صرافی غیر متمرکز چیست؟
-
قراردادهای هوشمند:
صرافی‌های غیر متمرکز معمولا برای خودکارسازی و تسهیل فرآیند معامله به فن آوری بلاک چین و قراردادهای هوشمند متکی هستند. (قراردادهای هوشمند، قراردادهای خودکاری هستند که مستقیما در قالب کد نوشته می‌شوند.) آن‌ها به عنوان واسطه، مدیریت و اجرای معاملات براساس شرایط از پیش تعیین شده عمل می‌کنند.
-
غیر متمرکز:
در یک صرافی غیر متمرکز، کاربران همیشه کنترل سرمایه‌های خود را در دست دارند. این درست برخلاف صرافی‌های متمرکز است که از کاربران می‌خواهند رمز ارزهای خود را به کیف پول‌های تحت کنترل صرافی واریز کنند. بنابراین صرافی‌های غیر متمرکز به کاربران اجازه می‌دهد مستقیما از کیف پول‌های خود شروع به معامله و تبادل کنند و این و خطر سرقت یا هک شدن را کاهش می‌دهد.
-
استخرهای نقدینگی
بسیاری از DEXها از استخرهای نقدینگی برای تسهیل معاملات استفاده می‌کنند. کاربران می‌توانند سرمایه‌های خود را در این استخرها سرمایه‌گذاری کنند و در عوض بخشی از کارمزد معاملات را به عنوان سود دریافت کنند. استخرهای نقدینگی اجرای خودکار معاملات را بدون نیاز به دفتر سفارش متمرکز ممکن می‌سازند.
-
حفظ حریم خصوصی و ناشناس بودن معاملات:
برخی صرافی‌های غیر متمرکز حریم خصوصی کاربر را اولویت‌بندی می‌کنند و ممکن است بدون فرآیندهای تایید هویت گسترده، امکان استفاده از خدماتشان را برای کاربر فراهم کنند. این موضوع با اصول تمرکززدایی و حفظ حریم خصوصی که برای بسیاری از معامله گران مهم است، همخوانی دارد. اغلب کسانی که می‌خواهند معاملاتشان ناشناس باقی بماند، از صرافی های غیر متمرکز استفاده می‌کنند.
-
شفافیت:
تمام تراکنش‌ها در این صرافی‌ها در بلاک چین اصلی ثبت می‌شوند و این ویژگی شفافیت و حسابرسی کامل را فراهم می‌کنند. لذا از این طریق کاربران می‌توانند معاملات را تایید و حرکت دارایی‌ها را در بلاک چین ردیابی کنند.
-
بلاک چین های چندگانه:
صرافی‌های نامتمرکز‌ها اغلب برای پشتیبانی از انواع شبکه‌ها و دارایی‌های بلاک چین طراحی می‌شوند. این به کاربران اجازه می‌دهد رمز ارزهای مختلف را بدون نیاز به چندین حساب صرافی مبادله کنند.
-
یکپارچه سازی با DeFi:
صرافی‌های غیرمتمرکز نقش اصلی را در اکوسیستم امور مالی غیر متمرکز (DeFi) ایفا می‌کنند. آن‌ها با فراهم کردن نقدینگی و جفت‌های معاملاتی برای پروتکل‌های دیفای، فعالیت‌های مختلف دیفای مانند کشاورزی، وام دهی و استقراض را تسهیل می‌کنند.
نکته: درست است که صرافی های غیر متمرکز امکانات متعددی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. اما این صرافی ها همواره معایبی همچون: مشکلات تامین نقدینگی، نگرانی های نظارتی، تجربه کاربری و خطر از دست دادن سرمایه را به همراه دارند. با این وجود DEX ها به عنوان یکی از اکوسیستم های محبوب در حوزه کریپتوکارنسی شناخته می‌شوند و کاربران زیادی هستند که علاقه مند اند تا معاملات خود را از این طریق انجام دهند.
نحوه کار صرافی غیر متمرکز چگونه است؟
یکی از سوالات کاربران این است که مسیر فعالیت صرافی غیر متمرکز چیست؟ در پاسخ باید گفت صرافی‌های غیرمتمرکز براساس اصول فن آوری بلاک چین فعالیت می‌کنند و از قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی و تسهیل فرآیندهای معاملاتی استفاده می‌کنند. به این صورت که زمانی که کاربر می‌خواهد با یک DEX وارد مبادله شود، با یک اپلیکیشن غیر متمرکز (DApp) تعامل می‌کند که به بلاک چین اصلی متصل می‌شود. سپس این DApp با قرارداد هوشمندی که جفت معاملاتی را مدیریت می‌کند، تعامل می‌کند و در صورت فراهم شدن شرایط، معامله را اجرا می‌کند.
-
صرافی‌های غیر متمرکز معمولا چگونه کار می‌کنند؟
صرافی‌های غیرمتمرکز مزایای و ویژگی‌های زیادی دارند که آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای معامله گران و کاربران رمزارز تبدیل می‌کند. در اینجا به برخی از مزایای اصلی استفاده از صرافی‌های غیر متمرکز اشاره می‌کنیم:
1-به کمک قراردادهای هوشمند:
DEXها به شدت به قراردادهای هوشمند متکی هستند. در واقع برای فعالیت این صرافی‌ها قوانین از قبل نوشته شده و به کمک این قرار دادها به صورت کد درآمده‌اند و در بلاکچین اجرا می‌شوند. این قراردادهای هوشمند به عنوان زیرساخت اصلی مارکت عمل می‌کنند و جنبه‌های مختلفمعامله از جمله تطبیق سفارش و جا به جایی ارزها را مدیریت می‌کنند.
2-به کمک ولت های شخصی کاربران:
کاربران برای استفاده از صرافی غیر متمرکز به کیف پول ارز دیجیتال سازگار نیاز دارند که به آن‌ها اجازه می‌دهد کلیدهای خصوصی خود را کنترل کنند. این کیف پول‌ها برای ذخیره دارایی‌های دیجیتال و تعامل با DEX استفاده می‌شوند. فعالیت تبدیل و مبادله ارزها در این صرافی‌ها با اتصال کیف پول به پلتفرم انتخاب شده انجام می‌شود.
3-پس اتصال ولت باید ثبت سفارش کنید:
کاربران ازطریق اپلیکیشن یا وب سایت غیر متمرکز (DApp) به پلتفرمصرافی دسترسی پیدا می‌کنند. آن‌ها می‌توانند پس از اتصال کیف پولسفارش‌های معاملاتی ایجاد کنند و جزئیاتی مانند ارز دیجیتالی که می‌خواهند بخرند یا بفروشند، مبلغ و قیمتی که مایل به معامله با آن هستند را مشخص کنند. این سفارشات در یک دفتر سفارش متمرکز ذخیره نمی‌شوند بلکه در بلاک چین در قالب قراردادهای هوشمند ذخیره می‌شوند.
4-بعد از ثبت سفارش، جزئیات تطبیق داده می‌شود:
هنگامی که کاربر یک سفارش را روی صرافی غیر متمرکز قرار می‌دهد، جزئیات توسط قراردادهای هوشمند DEX به صورت خودکار و براساس شرایط از پیش تعریف شده تعیین شده توسط کاربران تطبیق داده می‌شوند. به عنوان مثال، اگر کسی بخواهد یک Ethereum را با قیمت مشخصی بخرد و کاربر دیگری بخواهد یک Ethereum را با آن قیمت بفروشد، قرارداد هوشمند این تجارت را مطابقت می‌دهد.
5-تایید و انجام معامله:
هنگامی که یک سفارش تایید می‌شود، قرارداد هوشمند DEX معامله را با انتقال دارایی‌ها بین کیف پول کاربر مربوطه اجرا می‌کند. این فرآیند تضمین می‌کند که سرمایه‌ها مستقیما بین کاربران درگیر در معامله مبادله می‌شوند.
به طور خلاصه، صرافی‌های غیر متمرکز از فن آوری بلاک چین، قراردادهای هوشمند و کیف پول‌های تحت کنترل کاربر استفاده می‌کند تا معامله‌ای امن و غیر متمرکز را ممکن کنند. آن‌ها استقلال و شفافیت بیشتری برای کاربر فراهم می‌کنند در حالی که ریسک معاملات را کاهش می‌دهند.
معایب صرافی غیرمتمرکز چیست؟
در ادامه به بررسی مزایا و معایب صرافی‌های غیرمتمرکز می‌پردازیم. این صرافی‌ها در کنار مزایا برخی معایب را نیز دارند. برخی از این معایب عبارتند از:
1. بدون قابلیت بازیابی:
برخلاف صرافی‌های متمرکز که توسط شرکت‌های خصوصی با کارمندان اداره می‌شوند، DEXها (صرافی‌های غیرمتمرکز) اساساً توانایی بازیابی وجوه گم‌شده، دزدیده‌شده یا جابجا شده را ندارند. به دلیل نداشتن فرآیند احراز هویت (KYC) یا توانایی لغو تراکنش در صورت به خطر افتادن حساب یا از دست دادن کلید خصوصی، کاربران نمی‌توانند داده‌ها را بازیابی کنند یا دارایی‌های خود را برگردانند. هیچ تیم پشتیبانی یا خط تلفن کمکی برای اطلاع از کمبود وجوه یا کلید خصوصی گم‌شده وجود ندارد. از آنجایی که همه تراکنش‌ها در قراردادهای هوش‌مصنوعی در بلاکچین بدون هیچ مالک یا ناظری پردازش و ذخیره می‌شوند، بازپرداخت با مدل شبکه ناسازگار است و کاربران معمولاً نمی‌توانند دوباره به دارایی‌های خود دسترسی پیدا کنند.
2. نقدینگی پایین:
صرافی‌های غیرمتمرکز معمولاً نقدینگی کمتری نسبت به پلتفرم‌های متمرکز دارند، زیرا جدید هستند و نیاز به جذب کاربران جدید برای تولید نقدینگی بیشتر دارند.
3. سرعت پایین:
بررسی و اعتبارسنجی تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین به زمان نیاز دارد و سرعت پردازش به استخراج‌کنندگان شبکه بستگی دارد نه به صرافی‌ها.
4. کارکرد معاملاتی محدود:
با توجه به اینکه صرافی‌های غیرمتمرکز اخیراً راه اندازی شده اند، تمایل دارند بر اجرای سفارشات خرید و فروش ساده تمرکز کنند. لذا عملکردهای معاملاتی پیشرفته مانند حد ضرر، معاملات حاشیه‌ای و وام دهی در اکثر DEXها در دسترس نیستند.
نتیجه گیری:
صرافی‌های غیر متمرکز یکی از انواع پلتفرم‌هایی هستند که کاربران به کمک آن‌ها می‌توانند به مبادله و معامله ارزهای دیجیتال بپردازند. این صرافی‌ها برای کسانی که می‌خواهند به هنگام معامله حریم خصوصی‌شان حفظ شود و به صورت ناشناس به معامله بپردازند گزینه‌ای بسیار مناسب است. اما خب این پلتفرم‌ها نیز مانند صرافی‌های متمرکز مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. مهم‌ترین چالشی که درباره این صرافی‌ها وجود دارد وابسته به تامین نقدینگی است. چرا که هنوز کاربران بسیاری هستند که صرافی‌های نامتمرکز را به رسمیت نشناخته اند، لذا تامین نقدینگی در آن‌ها با چالش همراه خواهد بود. حالا با این وجود آیا این صرافی‌ها می‌توانند جایگزین صرافی‌های متمرکز شوند؟
در این مقاله، مفاهیم اساسی مربوط به صرافی‌های نامتمرکز، مزایا، محدودیت ها، و مسیر پیش رو را بررسی کردیم. نظرات و پیشنهادات خود را دراین باره با ما در میان بگذارید…
سوالات متداول کاربران درباره صرافی غیرمتمرکز چیست؟
۱. صرافی‌های غیرمتمرکز چیست؟
صرافی‌های غیرمتمرکز صرافی‌هایی هستند که بر اساس فناوری بلاکچین فعالیت می‌کنند و بدون نیاز به واسطه، معاملات کاربران را انجام می‌دهند.
۲. معایب و مزایای صرافی های غیرمتمرکز چیست؟
مزایا: امنیت بیشتر، شفافیت بیشتر، کنترل بیشتر بر دارایی، عدم وابستگی به بانک‌یا دولتی خاص.
معایب: عدم نظارت بر فعالیت، بیشتر در معرض آسیب های امنیتی هستند.
۳. چگونه کاربران می‌تواند در یک صرافی غیرمتمرکز معامله کند؟
برای معامله در یک صرافی غیرمتمرکز، کاربر نیاز به یک کیف‌پول دیجیتال دارد که از توکن‌های مخصوص به آن صرافی پشتیبانی کند. سپس می‌تواند ارزهای دیجیتال خود را از کیف پول به صرافی انتقال دهد و آن ها را مبادله کند.
۴. آیا صرافی‌های غیرمتمرکز امن هستند؟
بله، اما با شرطی: صرافی‌های غیرمتمرکز معمولاً از تکنولوژی امن بلاکچین و هوش مصنوعی برای حفظ امنیت استفاده می‌کنند. با این حال، همچنان ممکن است به دلیل یا آسیب‌پذیری‌های ناشناخته در معاملات یا قراردادهای هوشمند نا امن باشند. بنابراین پیش از انتخاب آن‌ها باید تحقیق کنید.
